ΔΡΑΣΗ 10: Στάσεις του κοινού απέναντι στους πρόσφυγες και υλοποίηση παρεμβάσεων.

Η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μεγαλύτερη, ίσως, εμπλοκή στο προσφυγικό ζήτημα. Ως η «χώρα του Ξένιου Δία» διατηρεί από την αρχαιότητα θετική στάση και αίσθημα φιλοξενίας απέναντι στον ξένο.

Τα άτομα που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη χώρα καταγωγής τους αποτελούν έναν ειδικό πληθυσμό που έχει βιώσει με δραματικό τρόπο το «ψυχικό τραύμα» του πολέμου, της απώλειας οικογένειας και πατρίδας και επιπλέον αντιμετωπίζει την πρόκληση της ένταξης στη χώρα υποδοχής. Εκεί μπορεί να αντιμετωπίζεται με αμφιθυμία, επιφυλακτικότητα και δυσπιστία, ως δυνάμει απειλητικός, έτσι ώστε να εγείρονται εναντίον του αποφευκτικές ή ακόμα και επιθετικές συμπεριφορές.

Παρότι το προσφυγικό ζήτημα στις ποικίλες εκδοχές του αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο που θα απασχολήσει την ελληνική κοινωνία σοβαρά και στο μέλλον, είναι αξιοσημείωτο ότι δεν υπάρχει συστηματική διερεύνηση των στάσεων του γενικού πληθυσμού της χώρας απέναντι στους πρόσφυγες. Η μόνη καταγραφή στην Ελλάδα έγινε το 2015 και κατέδειξε το διχασμό και την πόλωση της ελληνικής κοινής γνώμης. Η προσπάθεια, όμως, αυτή περιορίστηκε στο πλαίσιο ερευνητικής δημοσιογραφίας, χωρίς να έχει αποτυπωθεί σε κάποια ερευνητική δημοσίευση. Επιπλέον, η  ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας καταδεικνύει την απουσία μελέτης, συνοδεία ακόλουθης παρέμβασης βασισμένης στα ευρήματα,  σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Η συνεχιζόμενη εισροή προσφύγων σε συνάρτηση με την παρατεταμένη οικονομική ύφεση και την δυσμενή συνθήκη της πανδημίας καθιστά την ανάγκη βαθύτερης διερεύνησης των στάσεων απέναντι στους πρόσφυγες επιτακτική. Η επιστημονική ψυχοκοινωνική έρευνα θα ρίξει φως στις πολυδιάστατες πτυχές του φαινομένου και θα παράξει το πλαίσιο για στοχευμένες παρεμβάσεις στην κοινότητα.

Στο πλαίσιο του προγράμματος κοινωνικής πολιτικής που υλοποιεί η Περιφέρεια Αττικής και δεδομένου ότι το γεωγραφικό διαμέρισμα της Αττικής αποτελεί έναν από τους πλέον επιβαρυμένους γεωγραφικούς τομείς της χώρας από την εισροή προσφύγων, η Α’ Ψυχιατρική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών-Αιγινήτειο Νοσοκομείο προχωρούν στην υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος διερεύνησης των στάσεων του κοινού απέναντι στους πρόσφυγες καθώς και το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση στοχευόμενων παρεμβάσεων.