Οι Νευροαναπτυξιακές Διαταραχές είναι κατ’ ουσίαν χρόνια μη μεταδιδόμενα νοσήματα, τα οποία αποτελούν σημαντικό φορτίο νοσηρότητας από την παιδική ηλικία και κατά κανόνα συνεχίζουν δια βίου. Παρουσιάζουν πρώιμη έναρξη, συνήθως πριν τη σχολική ηλικία. Τα αναπτυξιακά ελλείμματα που τις χαρακτηρίζουν παραβλάπτουν τη λειτουργικότητα του ατόμου σε ατομικό, κοινωνικό, ακαδημαϊκό και επαγγελματικό επίπεδο σε όλο το ηλικιακό φάσμα. Επιπρόσθετα αποτελούν προδιαθεσικούς παράγοντες για την ανάπτυξη ψυχοπαθολογικών διαταραχών.
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι η συχνότερη ΝΑΔ και χαρακτηρίζεται από απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα. Το ποσοστό της στο γενικό πληθυσμό υπολογίζεται περίπου 2-7%. Τα 2/3 των παιδιών με ΔΕΠΥ συνεχίζουν να έχουν κλινικά σημαντική διαταραχή ως ενήλικες, με συνοδά κλινικά και ψυχοκοινωνικά προβλήματα που αφορούν και τα άτομα που πάσχουν και το περιβάλλον τους. Θεωρείται πια μία «δια βίου» κατάσταση (life span condition) και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται με εξασφάλιση της μετάβασης και διατήρησης της ψυχιατρικής φροντίδας από την παιδική στην ενήλικη ζωή. Έχει πλέον καθιερωθεί ειδική μεθοδολογία διάγνωσης, η οποία ακολουθείται από πολλά διεθνή κέντρα. Τα άτομα με ΔΕΠΥ σε πολύ μεγάλο βαθμό εμφανίζουν συν-νόσηση με άλλες διαταραχές. Τα αυξημένα ποσοστά συν-νόσησης επιβεβαιώνονται και σε μεταγενέστερες μελέτες σε διάφορους πληθυσμούς που πολλές φορές μπορεί να αναζήτησαν θεραπεία για τη συνυπάρχουσα διαταραχή και όχι για τη ΔΕΠΥ, η οποία ήταν αδιάγνωστη.
Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) χαρακτηρίζεται από επίμονα ελλείμματα στην επικοινωνία και την κοινωνικότητα σε ποικίλα πλαίσια. Περιλαμβάνει ελλείμματα στην κατανόηση της έννοιας της αμοιβαιότητας και της μη λεκτικής επικοινωνίας στις κοινωνικές σχέσεις όπως επίσης δυσκολία στη δημιουργία, διατήρηση και κατανόηση των κοινωνικών σχέσεων. Επιπλέον, χαρακτηρίζεται από την παρουσία επίμονων, επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών, ενδιαφερόντων ή δραστηριοτήτων. Η συχνότητα εμφάνισης ΔΑΦ περιγράφεται περίπου 1 στα 68 άτομα στον παιδιατρικό πληθυσμό και στους ενήλικες περίπου 1,1%. Καταγράφεται πολύ υψηλή συν-νοσηρότητα (περίπου 80%) με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές, κυρίως Διαταραχές της Διάθεσης, Αγχώδεις Διαταραχές, ΔΕΠΥ.
Υπεύθυνος Δράσης
Καθηγητής Ψυχιατρικής Αρτέμιος Πεχλιβανίδης
Οι στόχοι της Δράσης
Α. Κλινικοί
• Αξιολόγηση ενήλικων ατόμων χωρίς προηγούμενη διάγνωση
• Αξιολόγηση ατόμων στα πλαίσια διαφοροδιαγνωστικής διαδικασίας, που παρακολουθούνται στην Α’ Ψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Β. Εκπαιδευτικοί
• Το Ειδικό Ιατρείο ΝΑΔ είναι το μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο με την συγκεκριμένη εξειδίκευση. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον επαγγελματιών της υγείας για την εξέλιξη των ΝΑΔ στην ενήλικη ζωή. Η ομάδα στόχος των επιστημόνων που θα εκπαιδευτούν είναι κυρίως αυτή που σχετίζεται άμεσα με τους ασθενείς και την οικογένεια τους. Δηλαδή που εξυπηρετούν την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας
Γ. Ερευνητικοί
• Βελτιστοποίηση των μεθόδων διάγνωσης και θεραπείας των νευροαναπτυξιακών διαταραχών μέσω μιας καλά στοχευμένης χορήγησης ψυχομετρικών δοκιμασιών και ταυτόχρονης καταγραφής βιοσημάτων (ΗΕΓ δραστηριότητα και βιοσήματα του αυτόνομου νευρικού).
Ημερίδες
Webinars
Αξιολόγηση Φαινομένων ΔΕΠΥ, Αρτέμιος Πεχλιβανίδης, Εύα Καλαντζή
Αξιολόγηση Πυρηνικών Φαινομένων ΔΑΦ στην Ενήλικη Ζωή, Αρτέμιος Πεχλιβανίδης, Καλλιόπη Κορομπίλη
Ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση νευροαναπτυξιακών διαταραχών στην ενήλικο ζωή, Αρτέμιος Πεχλιβανίδης, Εύα Καλαντζή. Καλλιόπη Κορομπίλη
Ανίχνευση συμπτωμάτων της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και της Διαταραχής του Φάσματος του Αυτισμού (ΔΑΦ) σε ενήλικα άτομα, Αρτέμιος Πεχλιβανίδης, Εύα Καλαντζή.
Άρθρα - Βιβλία
Trait-based Dimensions Discriminating Adults with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), Autism Spectrum Disorder (ASD) and Co-occurring ADHD/ASD”, Pehlivanidis,A; Papanikolaou, K; Korobili, K; Kalantzi, E; Mantas, V; Pappa, D & Papageorgiou, C (2020)
Complexity analysis of the brain activity in Autism Spectrum Disorder (ASD) and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) due to cognitive loads/demands induced by Aristotle’s type of syllogism/reasoning. A Power Spectral Density and multiscale entropy (MSE) analysis, Papaioannou, A; Kalantzi, A; Papageorgiou, C.,Korombili, K., Bokou, A., Pehlivanidis, A., Papageorgiou, Ch., & Papaioannou, G. (2021).
Differences in Performance of ASD and ADHD Subjects Facing Cognitive Loads in an Innovative Reasoning Experiment, Papaioannou, A; Kalantzi, A; Papageorgiou, C.,Korombili, K., Bokou, A., Pehlivanidis, A., Papageorgiou, Ch., & Papaioannou, G. (2021).
Factors of influence in Prisoner’s Dilemma task: a review of medical literature, Mantas, V., Pehlivanidis, A., Kotoula, V., Papanikolaou, K., Vassiliou, G., Papaiakovou, A. & Papageorgiou, C. (2022).
mPD: Introduction of a single player prisoner’s dilemma application for medical experiments, Mantas, V., Pehlivanidis, A., Papanikolaou, K. & Papageorgiou, C. (2022)
Strategic decision making and prediction differences in autism, Mantas V, Pehlivanidis A, Papanikolaou K, Kotoula V & Papageorgiou C. (2022).